Πρωσικό μπλέ – Κερ Φίλιπ

Γαλλική Ριβιέρα, 1956.

Ο Έριχ Μίλκε, υποδιευθυντής της Στάζι, αναθέτει στον επιθεωρητή Μπέρνι Γκούντερ να ταξιδέψει στο Λονδίνο και να δηλητηριάσει με θάλλιο την Ανν Φρεντς, πράκτορα με την οποία είχαν συνεργαστεί και οι δύο στο παρελθόν. Ο Μίλκε δεν του αφήνει κανένα περιθώριο να αρνηθεί. Στο ταξίδι προς την Αγγλία συνοδεύει τον Γκούντερ ο Φρίντριχ Κορς, παλιός σύντροφός του από την Κρίπο, που πλέον εργάζεται για τη Στάζι και βρίσκεται εκεί για να εξασφαλίσει ότι ο επιθεωρητής θα κάνει σωστά τη δουλειά. Ενώ ταξιδεύουν προς το Καλαί ο Γκούντερ το σκάει. Κατευθύνεται προς τα γερμανικά σύνορα προσπαθώντας να περάσει απαρατήρητος, ενώ φέρνει στη μνήμη του την τελευταία φορά που συνεργάστηκε με τον Κορς.

Βαυαρικές Άλπεις, 1939.

Στην εξοχική κατοικία του Χίτλερ στο Ομπερσάλτσμπεργκ δολοφονείται ένας μηχανικός ο οποίος επιβλέπει τα έργα που γίνονται στα Εδάφη του Ηγέτη. Ο Μπέρνι Γκούντερ επιλέγεται για να διαλευκάνει την υπόθεση υπό άκρα μυστικότητα και παίρνει μαζί του ως βοηθό τον Φρίντριχ Κορς. Έχει ακριβώς μία βδομάδα για να βρει τον δολοφόνο, μέχρι να έρθει ο Χίτλερ για τον εορτασμό των πεντηκοστών γενεθλίων του. Ο Μπέρνι ξέρει καλά σε τι μπελάδες έχει μπλέξει. Θα είναι καταστροφικό αν ο Χίτλερ ανακαλύψει ότι έχει διαπραχθεί ένας φόνος στη βεράντα του σπιτιού του. Το βουνό όμως φιλοξενεί και την ελίτ του ναζιστικού κόμματος. Θα είναι χειρότερο για τον Γκούντερ αν ο δολοφόνος είναι ένας από αυτούς.

1939 και 1956. Δύο διαφορετικές εποχές που συγκλίνουν με εκρηκτικό τρόπο σε ένα συγκλονιστικό φινάλε.

Ποιος είναι ο Μπέρνι Γκούντερ;

Είναι σαρκαστικός, απότομος και κυνικός, με τραχύ χιούμορ και μια ιδιαίτερη αίσθηση περί δικαίου και αδίκου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι είναι γνήσιος Βερολινέζος. Αλλά εν μέρει και στα βιώματά του. Πήρε μέρος στον Μεγάλο Πόλεμο και, όπως ο Χίτλερ, τιμήθηκε με τον Σιδηρούν Σταυρό. Δεύτερης τάξεως, βέβαια, αλλά, όπως αρέσκεται να λέει, “τα περισσότερα μετάλλια πρώτης τάξεως απονεμήθηκαν σε ανθρώπους που βρίσκονται στα νεκροταφεία”.

Υπηρέτησε επί έντεκα χρόνια στο τμήμα Ανθρωποκτονιών της Kriminalpolizei, ή Kripo, δηλαδή του Εγκληματολογικού τμήματος της αστυνομίας του Βερολίνου. Στα χρόνια αυτά ήρθε αντιμέτωπος με κάθε είδους παρεκτροπή, διαφθορά και βιαιότητα, προτού την κάνει το 1933, όταν επικράτησαν οι Εθνικοσοσιαλιστές και άρχισαν να πετάνε έξω από την υπηρεσία όσους δεν ήταν μέλη του κόμματος.

Πίνει πολύ, καπνίζει υπερβολικά και τρώει λίγο παραπάνω απ’ ό,τι θα ‘πρεπε – βέβαια, ο εγκλεισμός του σε ένα σοβιετικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου θα φροντίσει να του κόψει όλες τις κακές συνήθειες.

Η γυναίκα του πέθανε στην πανδημία της ισπανικής γρίπης, το 1918, και έκτοτε το μάτι του Μπέρνι παίζει, αλλά δεν τα πάει καλά με τις μακροχρόνιες σχέσεις. Άλλωστε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχει κανείς μακροχρόνιες σχέσεις, οποιουδήποτε είδους, στη Ναζιστική Γερμανία, όπου οι άνθρωποι πολύ συχνά εξαφανίζονται. Πάντως όλες αυτές οι εξαφανίσεις είναι καλές για τη δουλειά του, εφόσον είναι ιδιωτικός ερευνητής και πολλές από τις υποθέσεις του έχουν να κάνουν με τον εντοπισμό ανθρώπων που εξαφανίστηκαν.

Ξεκινώντας από τη Γερμανία του ’30 και φτάνοντας ως το 1954, η δράση των εννέα μέχρι σήμερα βιβλίων του Philip Kerr με ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ αποτυπώνει πολύ περισσότερα από τις θηριωδίες του Ναζιστικού καθεστώτος: αναφέρεται στην κτηνωδία του Ανατολικού Μετώπου, στην μεταπολεμική πείνα και εκμετάλλευση, και φτάνει μέχρι τον Ψυχρό Πόλεμο, που χαρακτηρίζεται εκτός των άλλων από το διπλό παιχνίδι που έπαιζαν πολλοί, καθώς και από μια αμείλικτη αδιαφορία για την ηθική και την ανθρώπινη ζωή. Ο Μπέρνι μισεί τους πάντες χωρίς να κάνει διακρίσεις: Ρώσους, Γάλλους, Βρετανούς, Αμερικάνους, και φυσικά τους Γερμανούς – γιατί τους έχει δει όλους εν δράσει, και ξέρει πόση μαυρίλα κρύβουν οι ψυχές τους.

Πάνω απ’ όλα, όμως, ο Μπέρνι είναι ένας γενναίος άντρας. Γιατί όταν κάποιος δεν έχει τίποτε άλλο να χάσει, το μόνο που μετράει είναι η τιμή του.

πηγές:
http://philipkerr.org/
http://berniegunther.com/

ΚΡΙΤΙΚΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα με πλοκή και αφήγηση που δεν αφήνει τον αναγνώστη να βαρεθεί σε κανένα σημείο. Ο συγγραφέας δείχνει ότι είχε κάνει απίστευτη έρευνα και ως προς την ιστορία αλλά  και ως προς τα μέρη, με αποτέλεσμα να μας δίνει μια ολοκληρωμένη άποψη των τόπων τους οποίους επισκέπτεται στο αναγνωστικό αυτό ταξίδι, καθώς και ακριβείς περιγραφές των ανθρώπων της εποχής, ως προς τους χαρακτήρες, τις συμπεριφορές, την ηθική και πολιτική  που επικρατούσε τότε. Αιχμηρή και δίκαιη η πένα του συγγραφέα για όλους και με το γνωστό καυστικό του χιούμορ όπου χρειάζεται.
Γεωργία Χατζηχρήστου, Booktales, 28/01/2021

Η ατμοσφαιρική αφήγηση λειτουργεί υποδειγματικά, καθώς αναδεικνύει την αντίθεση που μπορεί να υπάρξει ανάμεσα στο προσωπικό και το πολιτικό, και κυρίως την αδυναμία του ατόμου να καθορίσει όχι μόνο την Ιστορία, αλλά και την προσωπική του ιστορία.
Γιώργος Βαϊλάκης, popaganda, 17/01/2021

Η αφήγηση εναλλάσσεται γραμμικά ανάμεσα στις δυο ιστορικές περιόδους, όπου το κυνήγι του Μπέρνι Γκούντερ από τους διώκτες του (1956), αντισταθμίζεται από τις αναμνήσεις του (1939). Η συγγραφική αυτή επιλογή, παρέχει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να εισέλθει εύκολα στην περιοχή του γκρίζου. Εκεί όπου το καλό και κακό μπλέκονται μεταξύ τους αξεδιάλυτα, με την τελική έκβαση της μάχης τους, να κρίνεται όπου στέκει το ανθρώπινο, το πολύ ανθρώπινο στοιχείο.
Πάνος Ιωαννίδης, fractal, 15/12/2020

Πρόκειται για το καλύτερο βιβλίο του Φίλιπ Κερ.
Κώστας Τραχανάς, fractal, 24/11/2020

Ο Κερ με τη γνωστή μαεστρία του κατορθώνει να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον για την αστυνομική έρευνα και πλοκή, να μας δώσει γερές δόσεις του ανατρεπτικού χαρακτήρα του Γκούντερ και φυσικά να μας βυθίσει στα άδυτα του Ναζισμού με την ίδια επιτυχία όπως έκανε σε 12 βιβλία στο παρελθόν. Είναι πια ξεκάθαρο ότι ο Κερ δημιούργησε μια ολόκληρη σχολή και ορισμένοι από τους επόμενους που άντλησαν έμπνευση από την ίδια εποχή όπως ο Γιανγκ ή ο Γκίμπενς κατάφεραν να σταθούν παραπάνω από αξιοπρεπώς. Αλλά όπως και να το κάνουμε διατηρεί την αυθεντικότητα και την πρωτοτυπία. Πλέον περιμένουμε το τελευταίο του έργο με τίτλο Μετρόπολις όπου ο Γκούντερ βρίσκεται στο Λονδίνο. Το κύκνειο άσμα του Κερ έχει ένα τελευταίο ερώτημα να απαντήσει αλλά για αυτό χρειάζεται να κάνουμε λίγη υπομονή ακόμη: Ο Γκούντερ θα τον ακολουθήσει στην αιωνιότητα ή θα μείνει ζωντανός να ψάχνει αιωνίως τον δημιουργό του.
Δημήτρης Καρύδας, fractal, 28/10/2020

Ο Philip Kerr, και σε αυτό το βιβλίο, έχει δώσει πολλά από τα δικά του, φαντάζομαι χαρακτηριστικά, στον ήρωά του.  Το φλεγματικό χιούμορ, οι αναφορές του σε πρόσωπα και πράγματα της εποχής, η αίσθηση του bonviveur που διατρέχει το βιβλίο, η λεπτή ειρωνεία όσον αφορά καταστάσεις της εποχής, που ξεφεύγουν από τα πλαίσια της εποχής και γίνονται διαχρονικές, το οξύτατο πνεύμα του.
Άγγελος Κουτσούκης, iporta, 20/10/2020