Φοβού τους Δαναούς – Κερ Φίλιπ

Μόναχο, 1957

O Μπέρνι Γκούντερ εργάζεται με ψευδώνυμο ως πραγματογνώμονας σε μεγάλη ασφαλιστική εταιρία. Οι εργοδότες του του αναθέτουν μια αποστολή, που δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται: να ταξιδέψει στην Αθήνα και να διερευνήσει την υπόθεση ενός ναυαγίου που συνέβη στα ελληνικά ύδατα.

Στην Αθήνα ο Γκούντερ συναντά τον ιδιοκτήτη του πλοίου και πρώην στρατιώτη της Βέρμαχτ, Ζίγκφριντ Βίτσελ. Όταν ο Βίτσελ δολοφονείται, ο Γκούντερ ερευνά τα αίτια του θανάτου του και οδηγείται σε μια υπόθεση που εκκρεμεί από τα χρόνια της Κατοχής.

Για μία ακόμη φορά, ο φημισμένος ήρωας του Φίλιπ Κερ βυθίζεται στη σκοτεινή ιστορία του Β’ Παγκόσμιου πολέμου και ειδικότερα στο έγκλημα της εξόντωσης των Εβραίων της Θεσσαλονίκης και της υφαρπαγής της περιουσίας τους.

Καθώς η Ευρώπη μοιάζει έτοιμη να ακολουθήσει ένα κοινό μέλλον με τη Γερμανία σύμμαχο και όχι εχθρό της, τουλάχιστον ένα άτομο στην Ελλάδα δεν δείχνει διατεθειμένο ούτε να ξεχάσει ούτε να συγχωρέσει. Ακόμη και ο ίδιος ο Μπέρνι πιστεύει ότι ο άνθρωπος αυτός μπορεί να έχει δίκιο…

«Μια εξαιρετική πλοκή […] ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα από έναν προικισμένο συγγραφέα που έφυγε νωρίς».

Washington Post

«(…) Το Φοβού τους Δαναούς επιβεβαιώνει αυτό που οι φανατικοί αναγνώστες του Philip Kerr γνωρίζουν εδώ και πολύ καιρό: ότι ανάμεσα στους σύγχρονους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων ελάχιστοι μπορούν να τον ανταγωνιστούν».

Sunday Times

Ποιος είναι ο Μπέρνι Γκούντερ;

Είναι σαρκαστικός, απότομος και κυνικός, με τραχύ χιούμορ και μια ιδιαίτερη αίσθηση περί δικαίου και αδίκου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι είναι γνήσιος Βερολινέζος. Αλλά εν μέρει και στα βιώματά του. Πήρε μέρος στον Μεγάλο Πόλεμο και, όπως ο Χίτλερ, τιμήθηκε με τον Σιδηρούν Σταυρό. Δεύτερης τάξεως, βέβαια, αλλά, όπως αρέσκεται να λέει, “τα περισσότερα μετάλλια πρώτης τάξεως απονεμήθηκαν σε ανθρώπους που βρίσκονται στα νεκροταφεία”.

Υπηρέτησε επί έντεκα χρόνια στο τμήμα Ανθρωποκτονιών της Kriminalpolizei, ή Kripo, δηλαδή του Εγκληματολογικού τμήματος της αστυνομίας του Βερολίνου. Στα χρόνια αυτά ήρθε αντιμέτωπος με κάθε είδους παρεκτροπή, διαφθορά και βιαιότητα, προτού την κάνει το 1933, όταν επικράτησαν οι Εθνικοσοσιαλιστές και άρχισαν να πετάνε έξω από την υπηρεσία όσους δεν ήταν μέλη του κόμματος.

Πίνει πολύ, καπνίζει υπερβολικά και τρώει λίγο παραπάνω απ’ ό,τι θα ‘πρεπε – βέβαια, ο εγκλεισμός του σε ένα σοβιετικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου θα φροντίσει να του κόψει όλες τις κακές συνήθειες.

Η γυναίκα του πέθανε στην πανδημία της ισπανικής γρίπης, το 1918, και έκτοτε το μάτι του Μπέρνι παίζει, αλλά δεν τα πάει καλά με τις μακροχρόνιες σχέσεις. Άλλωστε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχει κανείς μακροχρόνιες σχέσεις, οποιουδήποτε είδους, στη Ναζιστική Γερμανία, όπου οι άνθρωποι πολύ συχνά εξαφανίζονται. Πάντως όλες αυτές οι εξαφανίσεις είναι καλές για τη δουλειά του, εφόσον είναι ιδιωτικός ερευνητής και πολλές από τις υποθέσεις του έχουν να κάνουν με τον εντοπισμό ανθρώπων που εξαφανίστηκαν.

Ξεκινώντας από τη Γερμανία του ’30 και φτάνοντας ως το 1954, η δράση των εννέα μέχρι σήμερα βιβλίων του Philip Kerr με ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ αποτυπώνει πολύ περισσότερα από τις θηριωδίες του Ναζιστικού καθεστώτος: αναφέρεται στην κτηνωδία του Ανατολικού Μετώπου, στην μεταπολεμική πείνα και εκμετάλλευση, και φτάνει μέχρι τον Ψυχρό Πόλεμο, που χαρακτηρίζεται εκτός των άλλων από το διπλό παιχνίδι που έπαιζαν πολλοί, καθώς και από μια αμείλικτη αδιαφορία για την ηθική και την ανθρώπινη ζωή. Ο Μπέρνι μισεί τους πάντες χωρίς να κάνει διακρίσεις: Ρώσους, Γάλλους, Βρετανούς, Αμερικάνους, και φυσικά τους Γερμανούς – γιατί τους έχει δει όλους εν δράσει, και ξέρει πόση μαυρίλα κρύβουν οι ψυχές τους.

Πάνω απ’ όλα, όμως, ο Μπέρνι είναι ένας γενναίος άντρας. Γιατί όταν κάποιος δεν έχει τίποτε άλλο να χάσει, το μόνο που μετράει είναι η τιμή του.

πηγές:
http://philipkerr.org/
http://berniegunther.com/

ΚΡΙΤΙΚΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

[…] στα πλαίσια μιας εξαιρετικής πλοκής που μαγνητίζει, αφηνόμαστε να περιπλανηθούμε μέσα στις σελίδες της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας και την εικόνα της Ελλάδας του 1957, με νωπές ακόμα τις μνήμες της Κατοχής και του Εμφυλίου, και παρούσα την ατιμωρησία των συνεργατών των Γερμανών, αλλά και με αρκετές αναφορές ακόμη και στην αρχαιότητα, θέματα που ο Philip Kerr δείχνει να κατέχει άριστα. Ακόμα και οι σκέψεις στις οποίες επιδίδονται οι Γερμανοί ήρωες του μυθιστορήματος γύρω από την παλινόρθωση μιας ισχυρής Γερμανίας στα πλαίσια της ΕΟΚ (σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης), είναι «προφητικές».
Bookbar, 28/01/2020
http://www.bookbar.gr/o-diogmos-kai-o-xrisos-ton-ebraion-tis-thesslonikis/cocktails/novels/foreign-novels

Καθώς οι δαίμονες και τα φαντάσματα του παρελθόντος επιστρέφουν, τα πράγματα περιπλέκονται και η αγωνία κορυφώνεται.
Αχιλλέας Παπαρσένος, Η Καθημερινή, 17/06/2019
https://www.kathimerini.gr/1029077/article/politismos/vivlio/fantasmata-apo-thn-katoxh-sthn-ellada-toy-50

Η ατμοσφαιρική αφήγηση λειτουργεί υποδειγματικά, καθώς αναδεικνύει την αντίθεση που μπορεί να υπάρξει ανάμεσα στο προσωπικό και το πολιτικό και, κυρίως, την αδυναμία του ατόμου να καθορίσει όχι μόνο την Ιστορία, αλλά και την προσωπική του ιστορία. Ο Κερ δεν γράφει απλώς ένα νουάρ μυθιστόρημα: Ξαναζωντανεύει ένα κομμάτι της Ιστορίας, μέσα από μία υψηλής αισθητικής λογοτεχνία. Και, βέβαια, η υπόθεση δεν παύει να παραμένει ανοιχτή, μέχρι τέλους, σε κάθε ερμηνεία – ακόμα και όταν όλα τα μυστικά μοιάζουν να έχουν εξιχνιαστεί. Άλλωστε, η Ιστορία απλώς συνεχίζεται…
Γιώργος Βαϊλάκης, Έθνος, 11/05/2019
https://diastixo.gr/kritikes/xenipezografia/11945-allh-pleyra-fovou-danaoys

Ο άνθρωπος που ενδεχόμενα ήταν και παραμένει για την ώρα ο καλύτερος συγγραφέας ιστορικών αστυνομικών μυθιστορημάτων ή νουάρ θρίλερ κατάφερε μετά από 13 βιβλία με πρωταγωνιστή τον ίδιο αστυνομικό και ντεντέκτιβ να μην κουράσει, πράγμα μάλλον αδιανόητο για τέτοια διάρκεια ζωής ενός λογοτεχνικού ήρωα. Και αυτό ακριβώς ήταν η μεγάλη επιτυχία του Φίλιπ Κερ πέρα από την επινόηση του συγκεκριμένου χαρακτήρα.
Δημήτρης Καρύδας, fractal, 17/04/2019
https://www.fractalart.gr/fobou-tous-danaous

Εν κατακλείδι, όταν ένας αναγνώστης αποφασίζει να διαβάσει αυτό το βιβλίο του Philip Kerr αισθάνεται ρίγη, συγκίνηση και δέος.
Βασιλική Διαμάντη, Βιβλιομανία – Βιβλιολατρεία, 13/02/2019
http://vivliomania-vivliolatreia.blogspot.com/2019/02/philip-kerr.html

Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για ένα εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα με πλοκή και αφήγηση που δεν αφήνει τον αναγνώστη να βαρεθεί σε κανένα σημείο. Εκείνο που μου αρέσει πολύ, είναι ότι διαδραματίζεται στην Ελλάδα, αλλά κυρίως το ότι ο συγγραφέας δείχνει ότι είχε κάνει απίστευτη έρευνα και ως προς την ιστορία μας αλλά και ως προς τα μέρη, με αποτέλεσμα να μας δίνει μια ολοκληρωμένη άποψη της Αθήνας αλλά και των τόπων της επαρχίας τους οποίους επισκέπτεται καθώς και ακριβείς περιγραφές των ανθρώπων της εποχής, ως προς τους χαρακτήρες, τις συμπεριφορές, την ηθική και πολιτική  που επικρατούσε ή όχι τότε.
Booktales, 28/01/2019
https://tinyurl.com/ycynh246

Ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα του 2018, το οποίο μας μαθαίνει ότι το νουάρ κάλλιστα μπορεί να μας ταξιδέψει στη μαγεία της λογοτεχνίας.
Πάνος Ιωαννίδης, Noir λογοτεχνία, 05/01/2019
https://negraliteratura.blogspot.com/2019/01/blog-post.html

Δολοφονίες στην Αθήνα. Ο Φίλιπ Κερ φέρνει στο κύκνειο άσμα του τον ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ στη μεταπολεμική Αθήνα
Φίλιππος Φιλίππου, To Βήμα, 05/01/2019
https://www.tovima.gr/printed_post/dolofonies-stin-athina

Ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα του 2018, το οποίο μας μαθαίνει ότι το νουάρ κάλλιστα μπορεί να μας ταξιδέψει στη μαγεία της λογοτεχνίας.
Πάνος Ιωαννίδης, fractal, 26/12/2018
http://fractalart.gr/fovou-tous-danaous

Εξαιρετική πλοκή, πυρετική αφήγηση, λεπτές αποχρώσεις και καλοδουλεμένη τοπιογραφία ως προς την αναπαράσταση της Αθήνας της εποχής, αλλά και της ηθογραφίας και ανηθικο-γραφίας των καιρών. Οι φίλοι του Kerr θα τον αποθεώσουν, μιας και για ακόμα μια φορά ο ήρωάς του βουτά στα βαθιά της αληθινής Ιστορίας, χωρίς ούτε μια γραφική ή ατεκμηρίωτη παρασπονδία.
Στέφανος Τσιτσόπουλος, Athens Voice, 12/11/2018
https://www.athensvoice.gr/culture/book/492821_diavasame-fovoy-toys-danaoys-toy-phillip-kerr