Φύλλα χλόης (Σκληρό εξώφυλλο) – Withman Walt

ΕΠΙΛΟΓΗ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ – ΕΠΙΜΕΤΡΟ – ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ – ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Ελένη Ηλιοπούλου & Κατερίνα Ηλιοπούλου

Walt Whitman (1819-1892) 200 χρόνια από τη γέννησή του

Ο παρών τόμος αποτελεί μια εκτεταμένη ανθολογία από το σύνολο του έργου του κορυφαίου Αμερικανού ποιητή, καθώς περιέχει τα σημαντικότερα ποιήματα που έγραψε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και έρχεται να καλύψει ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία.

Τη μετάφραση και επιλογή έχουν κάνει η Ελένη Ηλιοπούλου και η Κατερίνα Ηλιοπούλου. Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης σημειώσεις και εργοβιογραφία, καθώς και επίμετρο της Κατερίνας Ηλιοπούλου και πρόλογο της καθηγήτριας Αγγλικής Φιλολογίας Ντόρας Τσιμπούκη.

Το έργο του Γουόλτ Γουίτμαν επηρέασε όχι μόνο την αγγλόφωνη αλλά και την παγκόσμια λογοτεχνία. Η ποίησή του αντλεί από κάθε δυνατή περιοχή του ορατού και του αόρατου για να δημιουργήσει το ιδιαίτερο ποιητικό του σύμπαν, που χωράει τα πάντα. Την αστική ζωή και την άγρια φύση, τη θάλασσα και την πορεία των άστρων, σκέψεις για τον χρόνο, τη θνητότητα, τον έρωτα και το σεξ, τον αυτοερωτισμό, το ανθρώπινο μεγαλείο και τη χυδαιότητα, τον πόλεμο και τον ηρωισμό, τη φτώχεια και τα βάσανα, την αρρώστια, την υποκρισία των πολιτικών, τα ζώα, τα επαγγέλματα και την οικογενειακή ζωή, τη συντροφικότητα, τις θρησκείες και τη δημοκρατία.

Ορμή, κι ορμή κι ορμή,
Πάντοτε η γεννήτρια ορμή του κόσμου.

Στον Γουίτμαν αυτός ο κόσμος, ο υπαρκτός κόσμος, ο υλικός, ο ανθρώπινος, ο ζωικός, ο οργανικός και ο ανόργανος, αποτελεί το μέγα μυστήριο και τη μαγεία· δεν υπάρχει συμβολισμός ούτε αλληγορία, όλα είναι φανερά, όλα είναι κυριολεκτικά. Το ποιητικό εγώ εμφανίζεται πανίσχυρο, πολλαπλό, αντιφατικό, επικυρώνοντας όλες τις πλευρές του μέσα στο ποίημα  ̶  διευρύνεται ώστε να περιλαμβάνει όλους και όλα.

Κληροδοτώ τον εαυτό μου στο χώμα για να γεννηθεί μέσα από τη χλόη που αγαπώ,
Αν με επιθυμήσεις, ψάξε με κάτω από τις σόλες των παπουτσιών σου.

Δεν θα ξέρεις ποιος είμαι ή τι σημαίνω,
Ωστόσο εγώ θα σε γεμίζω με υγεία,
Το αίμα σου θα κρατώ καθαρό και θα το δυναμώνω.

Κι αν με την πρώτη δεν με βρεις μη χάσεις το κουράγιο σου,
Άμα δεν είμαι σε ένα μέρος, ψάξε σε κάποιο άλλο,
Κάπου έχω σταθεί και σε περιμένω.

(Aπόσπασμα από το επίμετρο της Κατερίνας Ηλιοπούλου)

Η ανθολόγηση των ποιημάτων πραγματοποιήθηκε από το συνολικό έργο Φύλλα Χλόης. Περιέχει ποιήματα από τα κεφάλαια:

ΑΦΙΕΡΩΣΕΙΣ
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ
ΚΑΛΑΜΟΣ
ΤΑΞΙΔΙΑΡΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ
ΟΣΑ ΞΕΒΡΑΣΕ ΤΟ ΚΥΜΑ
ΣΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΤΗΝ ΑΚΡΗ
ΤΥΜΠΑΝΟΚΡΟΥΣΙΕΣ
ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΛΙΝΚΟΛΝ
ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ ΡΥΑΚΙΑ
ΨΙΘΥΡΟΙ ΟΥΡΑΝΙΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ ΣΤΗΝ ΕΝΑΣΤΡΗ ΝΥΧΤΑ
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ
ΣΤΙΣ ΑΜΜΟΥΔΙΕΣ ΤΩΝ ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ (Παράρτημα)
ΑΝΤΙΟ, ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΜΟΥ (Δεύτερο Παράρτημα)
Το βιβλίο κυκλοφορεί επίσης σε δίγλωσση έκδοση με σκληρό εξώφυλλο

ΚΡΙΤΙΚΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

Ο Γουόλτ Γουίτμαν μοιάζει σαν ένα ποιητικό χάος που την στιγμή ακριβώς που αισθάνεσαι ένα τέλμα στις λέξεις του, εκεί ακριβώς σε πυροβολεί ακανόνιστα με τη γοητεία μερικών από τις ξεχωριστές σκέψεις που ξεφύτρωσαν ποτέ σε σελίδες ποιητών. Και αυτή η αιφνιδιαστική οπλοφορία ιδεών του τροφοδότησε δεκάδες καλλιτέχνες, λογοτέχνες και είναι ορατό πολλούς κινηματογραφιστές.
Κώστας Τραχανάς, fractal, 04/03/20
https://www.fractalart.gr/fylla-chlois

Διαβάζοντας τον Γουίτμαν εμπλουτίζεσαι, γίνεσαι πιο σοφός και η κατανόηση των πραγμάτων γίνεται ευκολότερη. Η ανθρώπινη συνθήκη αποτελεί κινητήρια δύναμη της ποίησής του.
Ντίνος Σιώτης, Η Καθημερινή, 24/02/2020
https://www.kathimerini.gr/1066127/article/politismos/vivlio/prwtoporos-tolmhros-kai-profhths

Οι εκδόσεις Κέδρος προσφέρουν και πάλι μια εξαιρετική ευκαιρία για μια δημιουργική πρόσληψη δεδομένων που διαμόρφωσαν αισθητικά και θεματικά τοπία στο πλαίσιο της ανάπτυξης των ποικίλων εκφάνσεων της νεώτερης παγκόσμιας πολιτισμικής παραγωγής, όπως αναγνωρίζουμε στην έκδοση επιλεγμένων ποιημάτων του Αμερικανού νεωτερικού ποιητή Γουόλτ Γουίτμαν (Walt Whitman, 1819-1892) υπό τον τίτλο Φύλλα Χλόης, με τη συνδρομή που παρέχει η (αμέσως εκτιμώμενη ως) δημιουργική μετάφραση της Ελένης και της Κατερίνας Ηλιοπούλου.
Άλκηστη Σουλογιάννη, bookpress, 06/01/2020
https://www.bookpress.gr/kritikes/poiisi/whitman-walt-kedros-fulla-chlois-chartodeti-ekdosi-soulogianni

Τα ποιήματα του Γουίτμαν δεν έχουν συγκεκριμένο μέτρο, αλλά ποικιλία μέτρων, χειμαρρώδη, μουσικό, μακροπερίοδο λόγο, τόνο άλλοτε υψηλό και άλλοτε δραματικό, κρυμμένες ομοιοκαταληξίες και πολλά ποιητικά μυστικά. Οι δύο μεταφράστριες, Ελένη και Κατερίνα Ηλιοπούλου, «άκουσαν», «πρόβαραν», «τραγούδησαν» τα ποιήματα και τα μετέφεραν στη δική μας γλώσσα με γνώση και ευαισθησία.
Ανθούλα Δανιήλ, diastixo, 27/12/2019
https://diastixo.gr/kritikes/poihsh/13429-fylla-hlois