Η άλλη πλευρά της σιωπής – Κερ Φίλιπ

Γαλλική Ριβιέρα, 1956

Ο Μπέρνι Γκούντερ δουλεύει με ψευδώνυμο σε ξενοδοχείο και προσπαθεί να μείνει μακριά από φασαρίες. Παίζει μπριτζ και συνδέεται φιλικά με τον διάσημο συγγραφέα Σόμερσετ Μομ, που επίσης ζει στην Κυανή Ακτή. Στην υπέροχη βίλα του, ο Μομ αναφέρει στον Μπέρνι την ύπαρξη μιας ενοχοποιητικής φωτογραφίας: δείχνει τον Μομ ανάμεσα σε ένα γκρουπ γυμνών αντρών δίπλα σε μια πισίνα – ένας από αυτούς είναι ο διαβόητος κατάσκοπος Γκάι Μπέρτζες, ο οποίος αυτομόλησε πρόσφατα στη Μόσχα μαζί με τον Ντόναλντ Μακλίν.

Το παρελθόν χτυπά την πόρτα του Μπέρνι. Τη φωτογραφία έχει στην κατοχή του ένας παλιός του γνώριμος, ο Χάρολντ Χένιχ, πρώην λοχαγός στις υπηρεσίες ασφαλείας των ναζί και αδίστακτος εκβιαστής, ο οποίος ευθύνεται για το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων το 1945, μεταξύ αυτών και της γυναίκας που αγαπούσε ο Μπέρνι.

Ο Χένιχ απαιτεί από τον Μομ πενήντα χιλιάδες δολάρια για να του επιστρέψει τη φωτογραφία. Όταν ο συγγραφέας προτείνει στον Μπέρνι να αναλάβει την υπόθεση, εκείνος στην αρχή διστάζει. Όμως νοσταλγεί τη δουλειά του ντετέκτιβ και θέλει επίσης να πάρει πίσω το αίμα του από τον Χένιχ.

«Μια συναρπαστική ιστορία κατασκοπείας και προδοσίας».
Sunday Times

Ποιος είναι ο Μπέρνι Γκούντερ;

Είναι σαρκαστικός, απότομος και κυνικός, με τραχύ χιούμορ και μια ιδιαίτερη αίσθηση περί δικαίου και αδίκου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι είναι γνήσιος Βερολινέζος. Αλλά εν μέρει και στα βιώματά του. Πήρε μέρος στον Μεγάλο Πόλεμο και, όπως ο Χίτλερ, τιμήθηκε με τον Σιδηρούν Σταυρό. Δεύτερης τάξεως, βέβαια, αλλά, όπως αρέσκεται να λέει, “τα περισσότερα μετάλλια πρώτης τάξεως απονεμήθηκαν σε ανθρώπους που βρίσκονται στα νεκροταφεία”.

Υπηρέτησε επί έντεκα χρόνια στο τμήμα Ανθρωποκτονιών της Kriminalpolizei, ή Kripo, δηλαδή του Εγκληματολογικού τμήματος της αστυνομίας του Βερολίνου. Στα χρόνια αυτά ήρθε αντιμέτωπος με κάθε είδους παρεκτροπή, διαφθορά και βιαιότητα, προτού την κάνει το 1933, όταν επικράτησαν οι Εθνικοσοσιαλιστές και άρχισαν να πετάνε έξω από την υπηρεσία όσους δεν ήταν μέλη του κόμματος.

Πίνει πολύ, καπνίζει υπερβολικά και τρώει λίγο παραπάνω απ’ ό,τι θα ‘πρεπε – βέβαια, ο εγκλεισμός του σε ένα σοβιετικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου θα φροντίσει να του κόψει όλες τις κακές συνήθειες.

Η γυναίκα του πέθανε στην πανδημία της ισπανικής γρίπης, το 1918, και έκτοτε το μάτι του Μπέρνι παίζει, αλλά δεν τα πάει καλά με τις μακροχρόνιες σχέσεις. Άλλωστε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχει κανείς μακροχρόνιες σχέσεις, οποιουδήποτε είδους, στη Ναζιστική Γερμανία, όπου οι άνθρωποι πολύ συχνά εξαφανίζονται. Πάντως όλες αυτές οι εξαφανίσεις είναι καλές για τη δουλειά του, εφόσον είναι ιδιωτικός ερευνητής και πολλές από τις υποθέσεις του έχουν να κάνουν με τον εντοπισμό ανθρώπων που εξαφανίστηκαν.

Ξεκινώντας από τη Γερμανία του ’30 και φτάνοντας ως το 1954, η δράση των εννέα μέχρι σήμερα βιβλίων του Philip Kerr με ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ αποτυπώνει πολύ περισσότερα από τις θηριωδίες του Ναζιστικού καθεστώτος: αναφέρεται στην κτηνωδία του Ανατολικού Μετώπου, στην μεταπολεμική πείνα και εκμετάλλευση, και φτάνει μέχρι τον Ψυχρό Πόλεμο, που χαρακτηρίζεται εκτός των άλλων από το διπλό παιχνίδι που έπαιζαν πολλοί, καθώς και από μια αμείλικτη αδιαφορία για την ηθική και την ανθρώπινη ζωή. Ο Μπέρνι μισεί τους πάντες χωρίς να κάνει διακρίσεις: Ρώσους, Γάλλους, Βρετανούς, Αμερικάνους, και φυσικά τους Γερμανούς – γιατί τους έχει δει όλους εν δράσει, και ξέρει πόση μαυρίλα κρύβουν οι ψυχές τους.

Πάνω απ’ όλα, όμως, ο Μπέρνι είναι ένας γενναίος άντρας. Γιατί όταν κάποιος δεν έχει τίποτε άλλο να χάσει, το μόνο που μετράει είναι η τιμή του.

πηγές:
http://philipkerr.org/
http://berniegunther.com/

ΚΡΙΤΙΚΕΣ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

Χιούμορ, σαρκασμός («Η ατμόσφαιρα ήταν γεμάτη ένταση και προσμονή και, ως συνήθως, πιο μοχθηρή και ύπουλη από μπαλέτο σε καμπαρέ στη δημοκρατία της Βαϊμάρης, σελ.239), κυνισμός, ανατρεπτικές αποκαλύψεις, αναπάντεχοι λυρισμοί («Το πρωί της Κυριακής ήταν καυτό σαν ξεροψημένο τζιτζίκι», σελ. 94) και διαχρονικές αλήθειες διατυπωμένες με ωμότητα («Χωρίς συναισθήματα ο πόνος είναι απλώς πόνος, μόνο το ανθρώπινο συναίσθημα κάνει τον πόνο απόλυτη αγωνία», σελ. 352) στολίζουν ένα πολυεπίπεδο, ανατρεπτικό μυθιστόρημα, με ιστορίες μέσα στην ιστορία που σφιχταγκαλιάζονται σταδιακά πάνω στην πλοκή και κλιμακώνουν την αγωνία και την ένταση όσο αποκαλύπτονται μυστικά και το κάθε βήμα οδηγεί στο επόμενο κι από κει σ’ ένα άλλο.
Πάνος Τουρλής, Βιβλιοκριτικές, 07/02/2021

Το δυνατό ποτάμι της αφήγησης σκιαγραφεί σε όλες τις σελίδες του τον ευαίσθητο χαρακτήρα του Μπέρνι Γκούντερ, ο οποίος ισορροπεί πάντα άψογα ανάμεσα στην ιδιότητα του ντετέκτιβ και την συναισθηματική, ανδρική του φύση, και καταλήγει, στις τελευταίες σελίδες, χείμαρρος εξελίξεων και ανατροπών, ολοκληρώνοντας ένα μυθοπλαστικό «κέντημα» που δεν πρέπει να χάσει κανένας αναγνώστης.
Δάφνη Μαρία Βουβάλη, Book Bar, 28/02/2019

Η συνέντευξη του Φίλιπ Κερ, που δημοσιεύτηκε στο ΕΘΝΟΣ του Σαββάτου (2/12/2017) στο ένθετο «Πολιτισμός», στο Γιώργο Βαϊλάκη  και ήταν η τελευταία που παραχώρησε σε ελληνικό μέσο.

Είναι γνωστό ότι ο Φίλιπ Κερ χρησιμοποιεί επιτυχημένα την αστυνομική φόρμα σχολιάζοντας την Ιστορία, λάτρης της έρευνας και των λεπτομερειών.
Δημήτρης Αργασταράς, Diavasame.gr, 8/10/17

Στην Άλλη πλευρά της σιωπής, ο πάλαι ποτέ αστυνομικός επιθεωρητής Μπέρνι Γκούντερ συναντάει μοιραίες γόησσες, διπλούς πράκτορες, μερικά πτώματα και αναμετριέται ξανά με το παρελθόν.
Δημήτρης Αναστασόπουλος, Βookpress, 23/06/2017

Τοποθετώντας στην πλοκή της ιστορίας του πραγματικά πρόσωπα δίπλα στους φανταστικούς ήρωες, ο Φίλιπ Κερ κατορθώνει να αναπλάσει τη ζωή στη Γερμανία του Χίτλερ και στη γαλλική Ριβιέρα του 1956.
Φίλιππος Φιλίππου, Το Βήμα, 28/05/2017

Η υπόθεση είναι κρυπτική σαν κοχλίας σαλιγκαριού και το γράψιμο του συγγραφέα θεσπέσιο σαν όνειρο που επαναλαμβάνεται. Το μακρύ ταξίδι του Μπέρνι Γκούντερ μέσα στη νύχτα της Ιστορίας συνεχίζεται και ο πιο κουλ ντετέκτιβ του πλανήτη περιπλανιέται με απαράμιλλο στιλ στις καλύτερες σελίδες του Philip Kerr.
Δημήτρης Καραθάνος, Athens Voice, 15/05/2017