Η Σμύρνη φλέγεται – Θάνος Κονδύλης

Σμύρνη, 13 Σεπτεμβρίου 1922.
Λίγο πριν από το μεσημέρι οι πρώτες φλόγες υψώνονται πάνω από την ελληνική πόλη της Ιωνίας. Κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει, αλλά όλοι το υποψιάζονται. Το απόγευμα η φωτιά κατακαίει στο διάβα της όλες τις χριστιανικές συνοικίες, και χιλιάδες άνθρωποι καταφεύγουν στην προκυμαία για να σωθούν. Ο Αμερικανός δημοσιογράφος Constantine Brown, που είδε από κοντά τη φωτιά, θα γράψει ένα άρθρο και θα αποκαλύψει τον ένοχο της πυρπόλησης: «[…] ένα έγκλημα που θα σημαδέψει τους Τούρκους για πάντα διαπράχθηκε την Τετάρτη, όταν οι Τούρκοι στρατιώτες, αφού τελείωσαν τη λεηλασία και το πλιάτσικό τους, έβαλαν φωτιά στην πόλη […]» Ξένοι αυτόπτες μάρτυρες ζουν τη φωτιά της Σμύρνης από τις 13 έως τις 15 Σεπτεμβρίου 1922 και την περιγράφουν με γλαφυρό τρόπο και συγκινητικά λόγια. Τίποτα δεν μπορεί πια να κρύψει την αλήθεια που για εκατό χρόνια διαστρεβλώνουν οι Τούρκοι. Η πυρπόληση και η καταστροφή της Σμύρνης δεν ήταν τυχαίο γεγονός αλλά εσκεμμένη ενέργεια προκειμένου οι Έλληνες της Σμύρνης να οδηγηθούν μακριά από την προαιώνια εστία τους.
Το χρονικό της πυρπόλησης της Σμύρνης όπως δε γράφτηκε ποτέ μέχρι σήμερα.